نگاهی به تاریخچه مکتب
مکتب متوسطۀ اندیشه، در سال 1389هجری خورشیدی، با حمایت عبدالقیوم سجادی وکیل پیشین مردم ولایت غزنی در مجلس نمایندگان افغانستان و جمعی از اهالی قریه‌های گزکی، چهارشبنه و تغلوغ ایجاد شد. این مکتب با تسهیل‌کنندگی سیدظاهر محمدی ملا امام قریۀ گزکی، با داشتن دو بست معلم رسمی از طرف وزارت معارف، بتاریخ 1389/2/15 منظور گریده رسماً به فعالیت آغاز کرد. چون لیسه‌های پسرانه و دخترانه‌ی چهل باغتوی پشی از این قریه‌ها دورتر واقع شده‌است، برای کودکان صنف‌های ابتدایی افتتاح گردید تا مجبور نباشند هر روز راه‌های طولانی بپی‌مایند.
فعالیت‌ها و برگزاری صنف‌های درسی مکتب ابتدایی اندیشه، برای بار نخست در مساجد، خانههای مسکونی و خیمه‌ها، با داشتن دو نفر معلم رسمی؛ به‌نام‌های موسی‌خان جمی‌زاده فرزند محمدایوب و حفیظه فرزند علی‌مدد، با سرپرستی موسی‌خان جمی‌زاده آغاز شد. بعد از گذشت چند مدتی در سال 1390 ش، سیدظاهر محمدی، به‌عنوان سرمعلم مکتب اندیشه مقرر شد. اولین شاگردانی که درین مکتب ثبت نام کردند، تعداد 97 دختر و پسر جدیدالشمول بودند که در دو صنف تقسیم‌بندی شده و به‌صورت مختلط مشغول آموزش شدند.
با ازدیاد جمعیت دانش‌آموزان و استقبال مردم، تعداد صنف‌ها گسترش پیدا کرده و خانههای مسکونی و مساجد، گنجایش تراکم شاگردان را نداشت. به‌همین دلیل، مردم سه قریه‌ی تغلوغ، چهارشنبه و گزکی مصمم شد که پول اختصاص‌یافته از طرف وزارت احیاء و انکشاف دهات تحت نام (همبستگی ملی) را جمع‌آوری کرده و برای اعمار ساختمان مکتب ابتدائیه‌ی اندیشه اختصاص بدهند.
بودجه اختصاص‌یافته‌ی اولیه از طرف سه قریه و برنامه‌‌ی انکشاف ملی برای ساخت این مکتب، چهار ملیون و سه صد هزار افغانی به شمول ده درصد سهم مردم بود. کار تهداب‌گذاری آن به‌شکل پخته و اساسی، در بلندای یک تپه، بین قریه‌های گزکی، چهارشنبی و تغلوغ، در آغیل پیتو گزکی و چهارشنبی پی‌سنگ ریزی شد. بنای این مکتب به‌تاریخ 1/15/1393 با یک باب منزل و دوازده اتاق درسی و اداری اعمار گردید که در ختم همان سال به بهره‌برداری سپرده شد.
مکتب جدیدالتأسیس اندیشه، به‌دلیل ثابت شدن آدرس مشخص، تعدادی زیادی از دانش‌آموزان را به‌خود جذب کرده و به تناسب ازدیاد شاگردان، معلمین رسمی نیز از دو نفر به پنج نفر ارتقاء یافت. علاوه برآن، پنج معلم رسمی و پنج معلم قراردادی نیز در این مکتب فعالیت می‌کنند. سرپرستی و مدیریت مکتب ابتدائیه‌ی اندیشه در ابتداء به‌دوش سیدظاهر محمدی بود، اما بعد از رفتن ایشان، موسی‌خان جمی‌زاده به‌عنوان سرپرست و سرمعلم مکتب، تا اکنون ایفای وظیفه می‌کند. با گسترش فعالیت‌ها، تعدد شاگردان و تقاضای اولیای شاگردان مکتب اندیشه، این مکتب در سال 1392ش، از ابتدائیه به متوسطه ارتقاء کرده و به جذب شاگردان بیشتر تا صنف نهم پرداخته است.
مکتب اندیشه از بدو تأسیس، با نبود امکانات رفاهی و درسی، فعالیت‌هایش را شروع کرده و به مرور زمان توسط خییرین سه قریه‌ی تغلوغ، چهارشنبی و گزکی، امکانات رفاهی و درسی از قبیل: آهن‌پوش‌کردن بام مکتب، خاک‌برداری و هم‌وارسازی اطراف مکتب، حفر یک حلقه چاه آب آشامیدنی، ساخت دو باب دست‌شویی، کتاره‌بندی حیاط مکتب، ایجاد لابراتوار، ترمیم ساختمان و دروازه و پنجره‌ی مکتب، ساخت چوکی‌های شاگردان، تأمین حقوق معلمان قراردادی، تشویقیه برای معلمان رسمی و قراردادی، تشویقیه برای شاگردان، خرید سولر وسیستم برقی مکتب، نل‌کشی آب آشامیدنی، برگزاری کلاس‌های آموزش انگلیسی و مضامین ساینسی وغیره تأمین گردید که این خدمات بیشتر از چند میلیون افغانی از زمان تهداب‌گذاری تا اکنون هزینه برداشته است.
اکنون در این مکتب که اکثراً توسط خییرین سه قریه اکمال می‌شود، به تعداد 220 دانش‌آموز دختر، 190 دانش‌آموز پسر مشغول آموزش بوده و توسط 9 معلم و یک سر معلم، آموزش و پرورش می‌بینند.
مکتب اندیشه از زمان تأسیس تاکنون (1401ﻫ.ش) موفق شده است که پنج دور شاگردان را از صنف نهم فارغ داده و برای ادامه‌ی تحصیل در لیسه عالی چهل باغتوی پشی معرفی کند و تعداد این فارغین به‌صورت مجموعی 160 نفر می‌شوند.
مکتب اندیشه با داشتن جواز رسمی از طرف وزارت معارف، یکی از مکاتب چهارگانه‌ی چهل باغتوی پشی است که در کنار حمایت‌های دولتی، با حمایت مردمی تحت عنوان (شورای مردمی مکتب متوسطه‌ی اندیشه) که متشکل از موسفیدان، متنفذین، تحصیل‌یافته‌ها، خییرین و بانوان می‌باشند، به فعالیت‌هایش ادامه داده است.
گردآورنده: محمدامان فرهمند
ویرایش: نادرشاه نظری، 6 آگوست 2023
