کارمند دولت و فرمانده نظامی
علی عطا مشهور به «صوفی علی عطا» فرزند علی رحم فرزند علی گوهر، در سال 1321 هجری شمسی، برابر به 1942 میلادی در قریه گزکی، چهل باغتوی پشی دیده به جهان گشود. وی سواد ابتدایی خواندن و نوشتن را در مکتب خانگی قریه آموخت و تحصیلات عالی و اکادمیک، بنا به مناسب نبودن وضعیت و شرایط آن زمان برایش میسر نشد.
علی عطا در دوران نوجوانی به کابل اسکان یافت و در آنجا تشکیل خانواده داد. در زمان حکومت ظاهرشاه، به‌حیث کارمند در دولت جذب شد و به مدت 9 سال و هشت ماه در آنجا خدمت کرد. صوفی علی‌عطا در زمان تجاوز شوروی بالای افغانستان، در بخش سرکسازی در چوکات دولت کار می‌کرد که برای انجام وظیفه در ولایات شرقی کشور، در مرز پاکستان ماموریت یافت. ایشان در آنجا بدست نیروی حزب اسلامی که در مقابل شوروی می‌جنگیدند، اسیر شد و مدت دو سال را در زندان حزب اسلامی سپری کرد. پس از آنکه از زندان آزاد شد، به‌حیث فرمانده نظامی در حزب اسلامی به فعالیت آغاز نمود.
صوفی علی عطا، با بدترشدن شرایط و وضعیت جنگی در کابل، به زادگاهش جاغوری رفت و در آنجا به‌عنوان فرمانده نظامی، از زادگاهش دفاع کرده علیه پوسته لومان سنگر گرفت. پوسته واقع در کوتل لومان جاغوری موقعیت داشت که به کمک روس‌ها در آنجا مستقر بود.
صوفی علی عطا علیه شوروی‌ها به جهاد پرداخت و مدت شش ماه در سنگر، به‌حیث فرمانده مقاومت جبهه، تحت امرش را رهبری نمود. ایشان سرانجام بتاریخ 18 حمل 1365، در اثر حمله غافیل‌گیرانه نیروهای پوسته دولتی لومان، کشته شد.
صوفی علی عطا 44 سال داشت و پیکر او با حضور بزرگان جاغوری و پشی، در قبرستان آبایی‌اش در قریه گزکی دفن گردید.
از صوفی علی‌عطا یک پسر به اسم ثنااالله علی زاده و چهار دختر بجا مانده است.
منابع: همسر صوفی عطاالله، شیخ علی بابا، حاجی فاضلی و جان‌علی شفایی همسنگر صوفی علی عطا در جنگ لومان.
نویسنده: علی شاه آرمان
ویرایش: نادرشاه نظری، 21 می2023
