نگاهی به حوادث تاریخی
در طول تقریباً سه قرن که اهالی چهل باغتوی پشی درین قلمرو زیست و زندگی داشتهاند، بعضی از واقعات تاریخی و فراموش ناشدنی اتفاق افتاده است که ذیلاً بیان میشود:
بنا به گزارشهای شفاهی یکی از ماجرای که در گذشتههای دور اتفاق افتاده است، کشته شدن آلو اوقی در نزدیکهای سنگ بغل آهنکشته (آشکشته/آلوکشته) بوده است که قرار گزارشها مردم از تمام منطقۀ چهلباغتوی پشی برای شکار قبلو (ببر) در آنجا جمع شده بودند. در جریانِ شکار، تیر کدام شخصِ به خطا رفته و به آلو اوقی اصابت کرده که در نتیجۀ آن، قریۀ میسه به قتل وی متهم شده و مجبور شد تا از این قریه کوچ نماید. بنا به گفتههای شفاهی، اکثریت آنهایی که لقب زوار در پسوند یا پیشوند نامش در شجره نامه اضافه شده است؛ از جمله شفا زوار، برات زوار، غلامزوار، حیدرزوار، علیزوار وغیره، در اثر همان رویداد از قریه با مرکبهای خود تا به مشهد کوچ کردهاند. پس از بهتر شدن اوضاع و احوالِ منطقه، دوباره به قریه برگشتهاند. گفته میشود که زمینهای پسکیربه شاجوی نیز از میسه بوده که به دلیل خونبهای آلو اوقی از میسه گرفته شده است. از تاریخ این واقعه معلومات دقیق در دست نیست. (مراجعه شود به مدخل دادگاه صحرایی درین کتاب)
مهاجرت و مسافرت خانوادۀ عبدالله ارباب و محسن به شهرِ هرات که در مدت زمانِ کوتاه چهارده (14) عضوِ خانوادۀ شان در این مسافرت از بین رفت. بنا به گزارشهای شفایی، خانوادۀ جعفر کدلک (پدر عبدالله ارباب و محسن) در سال ۱۳۳۵ﻫ. ش/۱۹۵۶م به دلیل نارضایتیهای داخلی از قریه مهاجرت کرد. هرچند مردم تلاشهای زیاد برای جلوگیری از مهاجرت آنها انجام داد ولی به دلیلِ اینکه آنها زمین و تمام وسایل خانۀ خود را به قصدِ مهاجرت فروخته بود، به تلاش مردم از تصمیمِ شان منصرف نگردید. اما از این مهاجرت زمانِ زیادی سپری نشد و تقریباً سهسال گذشت که از تعدادِ نزده (۱۹) نفر اعضای خانوادۀ آنها تنها ۵ پنج نفر به قریه برگشت و متباقی اعضای خانوادۀ آنها درهرات فوت کردند.
کشته شدن غلامرضا مهتر در سال ۱۳۶۱ ﻫ. ش/۱۹۸۲م، چون او ارباب برحال و از جمله اشخاص با نفوذ قریه بود، قتل او بهشکل مرموز و فجیع، درحین قدرت و جوانی یک حادثۀ تاریخی و فراموش ناشدنی میباشد.
کشته شدن محمدایاز و برادرش خانمحمد زاهدی در سال ۱۳۷۰ﻫ. ش/۱۹۹۱م در اثر گاز گرفتگی چاه نیز یک حادثۀ تاریخی در قریه میسه میباشد. حادثۀ چاه چنانکه در بیوگرافی خانمحمد زاهدی به تفصیل بیان گردید، یک واقعۀ غم انگیز و جبران ناپذیر بود، که در اثر آن دو جوان جانهایشان را از دست دادند. (مراجعه شود به مدخل خان محمد زاهدی درین کتاب)
کشته شدن عبدالعزیز زاهدی و علیشاه طاهری درسال ۱۳۷۷ﻫ. ش/۱۹۹۸م در اثر برق گرفتگی در معدن ذغال سنگ در پاکستان در یک روز همزمان از واقعۀ دیگر میباشد. مرگِ این دو جوان نیز در یک حادثه برای خانواده و قریۀ خود غمانگیز بود. در واقعات برق گرفتگی در معادن ذغالسنگ در پاکستان تعدادی زیادی از مردم چهل باغتوی پشی جانهای شان را از دست داده اند.
تمام منابع مدخل قریه میسه شفاهی بوده تنها دو منبع کتبی دارد که آنهم سنگ قبرها است.
سنگ قبر محمدجمعه قاسمی مصادف با واقعه مهاجرت خانواده جعفر کدلک.
لوح قبر غلامرضا مهتر که سال واقعه خودش درج گردیده است.
مراجع دیگر این اطلاعات که به صورت شفاهی روایت شده است، قرار ذیل است:
گل آغی مرادی ۷۸ ساله.
محمدایوب علیزاده، قادرعلی قاسمی ۸۰ ساله.
حکیمه زاهدی.
شریفه زاهدی.
عوضعلی مرادی۸۰ ساله.
حکیمه علیزاده.
مادرمحمدظاهر حیدری.
محمدزمان مرادی.
مادر محمدجمعه تاش.
علیمدد اکبری.
رحمت الله زاهدی.
عزت الله ذکی.
حاجی علیبابا ارباب در حدود ۸۰ ساله.
زرافشان مرادی.
مادر ذاکرحسین رضایی.
نویسنده: مرضیه زاهدی.
ویرایش:نادرشاه نظری، 12 جولای 2023