خلیفه قنبر علی

• قنبر علی خلیفه (1284- 1371)

متنفذ و فعال اجتماعی

خلیفه قنبر(با زبان محاوره‌ای قمبر) فرزند نجف علی، متولد سال ۱۲۸۴، در قریه نورگ چهل باغتوی پشی دیده به‌جهان گشود. وی پس از سپری کردن مراحل کودکی و نوجوانی، به آموزش نجاری پرداخت و در نصب و ساختن آسیاب آبی مهارت پیدا کرد.

خلیفه قنبر در بخش طبابت‌ افراد به روش تجارب طب سنتی تبحر داشت که زبان مریض را مشاهده می‌کرد و از دواهای گیاهی بیماران را معالجه می‌نمود. این روش در مداوای مریضان موثر واقع می‌شد و چون امکانات طبی مثل پزشک و کلینیک در منطقه وجود نداشت، خلیفه قمبر به‌عنوان داکتر در آن زمان خدمات صحی انجام می‌داد.

خلیفه قنبر در شکسته‌بندی نیز ماهر بود و افرادی که دچار تصادف دست و پا شکستگی می‌شدند را مداوا می‌کرد. ایشان علاوتاً یکی از بزرگان چهل باغتوی پشی بود و کلان‌های مناطق جاغوری و مالستان را می‌شناخت و وقتی آنان در چهل باغتوی پشی می‌آمدند، محل بود و باش شان خانه خلیفه قنبرعلی بود. همینطور وقتی مامورین دولتی از ولسوالی برای انجام اموری در چهل باغتوی پشی می‌آمدند، به ‌خانه خلیفه قنبر اسکان‌گزین می‌شدند تا موضوع را مورد پیگیری قرار بدهند.

درچهل باغتوی پشی هرکس خانه می‌ساخت، از خلیفه قنبر برای راهنمایی معماری و نجاری مشوره می‌گرفت. بخشی از خانه‌ها و دست‌سازهای نجاری خلیفه قنبر در مناطق مختلف چهل باغتوی پشی هنوز باقی مانده است. خلیفه قنبر در تیراندازی نیز ماهر بوده و در سال‌هایی که مردم در زمستان‌ها شکار می‌رفت و از شکار به‌عنوان یک عمل چالش برانگیز علیه دیگران استفاده می‌کردند، ایشان عمل مقابله به مثل دیگران را جبران می‌کرد تا همه‌ی قریه‌ها مجبور به ناغگی پرداختن نباشد.

در آنزمان اهالی توغلوغ با قابجوی پشی بازی شکار آهو داشته که توغلوغ از قابجوی قرضدار بوده است. درین زمان توغلوغ از خلیفه قنبر کمک می‌خواهد و خلیفه قنبر قبول می‌کند. شب کارتوس‌ها را پر نموده در حمایل خود جابجا می‌کنند. فردا تفنگ‌ و حمایل کارتوس‌ها را گرفته به توغلوغ می‌رود. آنجا می‌بیند که همه آماده و منتظر اوست. خلیفه قنبر همراه اهالی توغلوغ به‌سمت کوتل قبرغه حرکت می‌کنند. برف زیاد بوده و وقتی سرِ کوتل می‌رسند، کوه‌ها را با دوربین نگاه می‌کنند. پس از بررسی، آهویی را پیدا می‌کنند که در حال عبور بوده. آهو که متوجه می‌شود تحت نظر شکار است، فرار می‌کند و شکارچیان توغلوغ آهو را هدف قرار می‌دهند که تیر به آهو نمی‌خورد. پس از آن گلوله خلیفه قنبر به آهو اصابت می‌کند و شکارچیان توغلوغ، قادر به پرداخت سرِ آهو به مردم قابجوی می‌شود.

در زمان دولت ترکی، مردم چهل باغتوی پشی، اقدام به جنگ می‌کند و می‌خواهد ولسوالی جاغوری را فتح کند. سه قوماندان از سه ساحه چهل باغتوی پشی انتخاب می‌شود. از ناحیه بلنه سر عوض پالو، (پهلوان) از میانه جان‌علی قوماندان قلدی، و از زون پائین خلیفه قنبر را انتخاب می‌کنند. (به مدخل عوض پهلوان و جانعلی قوماندان مراجعه شود) این سه چهره در تصرف ولسوالی جاغوری و شکست دادن نیروی رژیم وقت، نقش مهمی را با دیگر همسنگران شان داشته‌اند. این سه قوماندان، در سنگرهای زرکشو، مقر و اینگی، فعالیت‌های مهمی داشته‌اند.

سرانجام خلیفه قنبر علی درسال 1371ش، به عمر هشتاد و پنچ سالگی از دنیا رفت و پیکر ایشان در قبرستان نورگ به‌خاک سپرده شد. از خلیفه قمبر یک دختر به‌یادگار مانده است، اما یگانه پسرش کاکت علی در زمان آخرین سال حیات خلیفه قنبر، در سال 1369 در کویته پاکستان وفات کرد.

معلومات زندگی‌نامه خلیفه قنبر: رشید نجفی.

تنظیم و ویرایش: نادرشاه نظری، 3 جون 2023