عالم دین و فعال سیاسی
احمدعلی احسانی فرزند عسکرعلی، در سال 1330، در قریه قلدی چهل باغتوی پشی متولد شد. آموزش ابتدایی را در مدارس دینی نزد شیخ علی عارفی ناوه پَشی فراگرفت.
احسانی برای دوره مکلفیت سربازی به کابل اعزام شد اما بعداً توسط رژیم وقت دستگیر و زندانی گردید. احسانی با وساطت جمعی از بزرگان آزاد شد و از وی تعهد گرفتند تا دست از فعالیت سیاسی بردارد.
پس از آن احمد علی احسانی عازم هرات شد و در «رزشک» که زمین زراعتی داشت اسکان‌گزین گردید. آنجا به‌حیث ملاامام منطقه انتخاب شد، اما از آنجایی‌که شورش علیه حکومت در هرات آغاز یافته بود، احسانی در صف گروه‌های جهادی و مخالفان دولت قرار گرفت و مدتی به‌عنوان فرمانده «نیروی اسلامی افغانستان» عرض اندام کرد. پس از ظهور نهضت اسلامی، احسانی فعالیت خود را در قالب «نهضت اسلامی افغانستان» آغاز کرد و در میان اهل تسنن هرات به‌حیث یک مولوی پرنفوذ و مقتدر شناخته شد.
احسانی سرانجام در بهار سال 1361 در جبهات هرات کشته شد. از ایشان سه پسر به‌نام‌های محمد طاهر، محمد زمان، اسدالله و دو دختر به‌یادگار مانده است. فوزیه احسانی استاد دانشگاه و شکریه احسانی، فارغ‌التحصیل فوق لیسانس دردانشگاه تهران.
منابع: دانشنامه هزاره، مهدی فرهمند وعارف اخلاقی.
نویسنده: نادرشاه نظری، 28 جون 2023
